شهر قالیبافان نا امید از وعده‌ها

قالی‌بافی در کاشمر بیش از 150 سال قدمت دارد. تاریخ قالی بافی معاصر در این شهر به سال‌های قبل از 1300 هجری شمسی باز می‌گردد. محمد کرمانی را اولین استاد کار قالیباف در منطقه کاشمر دانسته‌اند که او این هنر را در کرمان و از استاد کاران کرمان آموخت. کارشناسان صنعت قالی دهه 60 و نیمه اول دهه 70 را دوران طلایی قالی کاشمر دانسته‌اند اما بعد از سال 75 فرش کاشمر ترقی خودش را از دست می‌دهد.

در همین خصوص داوود گلبازی، مدیر شرکت فرش دستباف کاشمر در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که وضعیت فرش کاشمر روز به روز بدتر از روز قبل می‌شود، گفت: بسیاری از قالی‌بافانی که به سن بازنشستگی رسیدند به دلیل این‌که کسی نیست ادامه دهنده راهشان باشد اقدام به فروش دارهای قالی‌شان می‌کنند.

وی ادامه داد: جوانان و قدیمی‌ها وقتی می‌بینند علی‌رغم تلاش‌های بسیارشان کسی نیست از آن‌ها حمایت‌ کند، دلیلی بر ادامه کار نمی‌بینند.

گلبازی افزود: تاکنون هیچ‌گونه حمایتی از این قشر صورت نگرفته است.

وی با بیان این‌ که تاکنون هیچ‌ حمایتی از طرف دولت یا هر مرجع قانونی دیگری را از فروش دستباف کاشمر ندیده‌ایم، تصریح کرد: علی‌رغم جلسات متعددی که در گذشته در خصوص مشکلات فرش کاشمر تشکیل شد و وعده‌های بسیاری که در جهت رفع آن‌ها داده شده نه تنها به این وعده‌ها عمل نشد بلکه سنگ اندازی‌هایی صورت می‌گیرد.

مدیر شرکت فرش دستباف کاشمر با بیان این‌که فرش دستباف کاشمر حرف‌های زیادی برای گفتن در کشور و حتی جهان دارد، گفت: اگرچه در آن جلسات قرار بود مراحل دریافت وام را برای قالی‌بافان تسهیل کنند اما امروز سنگ اندازی‌هایی می‌شود که این قشر موفق به دریافت وام برای رفع مشکلاتشان نشدند از جمله این‌که بانک‌ها تقاضای وثیقه‌های سنگین می‌کنند.

وی با اعلام این‌که در حال حاضر وام‌های مشاغل خانگی به متقاضیان از سوی بانک‌ها با معرفی ادارات داده می‌شود اما شاهدیم این وام به دست افراد واقعی نمی‌رسد، افزود: افرادی هستند که تنها به خاطر بافتن یک قالیچه کوچک و داشتن ماشین و خانه چند طبقه تنها به خاطر این‌که یک مدرک فنی و حرفه‌ای دارند وام‌ها را دریافت می‌کنند.

وی با بیان این‌که این افراد بعد از گرفتن وام اقدام به ایجاد شغل‌های کاذب می‌کنند، خاطرنشان کرد: اگر نظارت‌ها دقیق باشد به این افراد اصلاً نباید وامی تعلق گیرد.

گلبازی با اشاره به این‌که این بی‌عدالتی‌هایی که در حق صنعت فرش می‌شود موجب شده امروزه شاهد کم شدن50 درصدی تعداد قالی‌بافان و دارهای قالی باشیم، ادامه داد: در حال حاضر 500 نفر با 100 دار مشغول تولید فرش دستباف هستند.

وی تصریح کرد: در 9 ماهه ابتدای سال گذشته بالغ بر دو هزار و 300 متر مربع فرش تولید شده که امسال به هزار و 300 متر رسیده است.

مدیر شرکت فرش دستباف کاشمر در ادامه، وجود دلال‌ها در این عرصه را از مهمترین مشکلات پیش روی دانست و گفت: گاهی مشاهده شده دلال‌هایی هستند که از وضعیت و مشکلات موجود سوء استفاده کرده و قالی را در پای‌دار می‌خرند.

وی گفت: تورم موجود و مشکلات مالی موجب شده قالی‌ بافانی پایین‌تر از قیمت اصلی به دلال‌ها به فروش برسانند.

گلبازی ادامه داد: بافندگان به دلیل فشارهای مالی و قرض‌هایی که به خاطر بافت فرش از فروشندگان مواد اولیه دارند مجبور می‌شوند فرش را به قیمتی که از سوی دلال‌ها اعلام می‌شود از روی اجبار به فروش برسانند؛ در صورتی که اگر حمایت‌ها باشد شاید اصلا این اتفاق‌ها نیفتد.

وی با اعلام این‌که 90 درصد بافندگان را زنان تشکیل می‌دهند، افزود: فرش دستباف کاشمر به همت بی‌توجهی و عدم حمایت‌ها و به دلیل افزایش صنایع ماشینی محکوم به عقب‌نشینی شد.

وی با اشاره به این‌که فرش دستباف امروزه تبدیل به یک جنس لوکس شده و اغلب پولدارها خریداران این نوع صنعت هستند، گفت: با مشکلات پیش‌روی، قالی‌بافی دیگر به صرفه نیست.

مدیر شرکت فرش دستباف کاشمر همچنین از افزایش 40 درصدی مواد اولیه و پایین آمدن کیفیت مواد اولیه خبر داد و افزود: امروزه ورود افراد غیرکارشناس به این عرصه موجب شده بافنده وقتی می‌بیند خریدار قالی خوب را از بد تشخیص نمی‌دهد زیاد از مواد اولیه مطلوب استفاده نمی‌کند، به طوری که شاهدیم امروز قیمت قالی که در آن از ابریشم استفاده شده با قالی که ابریشمی در آن به کار نرفته است به یک قیمت به فروش می‌رسد.

وی نقشه‌های زیرخاکی کوزه را از قدیمی‌ترین طرح‌ها و نقشه‌های قالی‌بافی در کاشمر دانست و گفت: نوع نقشه‌ها در این خصوص زیاد تعیین کننده نیستند که در افزایش و یا کاهش قالی تاثیرگذار باشند.

گلبازی با اشاره به این‌که در ابتدای امسال قیمت فرش متری سه میلیون و 200 هزار تومان بوده که هم اکنون 500 هزار تومان افزایش یافته است، تصریح کرد: فرش کاشمر و ایران هنوز نتوانسته جایگاه واقعی خود را در سطح جهانی به دلیل کیفیت پایین محصول و نبود تنوع در نقشه به دست آورد.

وی با اعلام این‌که فرش ایران در بازارهای جهانی عقب مانده و دلیل این امر را بردن طرح‌ها و نقشه‌ها به کشورهای خارج و بافت نقشه‌ها و عرضه بی‌کیفیت آن به نام ایران دانست.

مدیر شرکت فرش دستباف کاشمر در ادامه در خصوص وضعیت بیمه قالی‌ باقان خاطرنشان کرد: یکی از بزرگترین مشکلاتی که از سال گذشته برای این قشر به وجود آمده دریافت بخشنامه‌ای است که در آن قید شده افرادی که تک‌باف هستند و می‌خواهند بازنشسته شوند باید ما‌به‌التفاوت بیمه خود را با قانون جدید و بر اساس 14 تا 22 درصد بپردازند.

وی ادامه داد: تک‌بافی که می‌خواهد بازنشسته شود باید در ابتدا 6 تا 10 میلیون تومان پرداخت کند که می‌خواهد نصف حقوق را از بیمه دریافت کند.

گلبازی با اشاره به این‌که این کمال بی‌انصافی در حق قالی‌بافان است، افزود: در این خصوص پیگیری‌های بسیاری داشته‌ایم اما به نتیجه‌ای نرسیدیم.

مدیر شرکت فرش دستباف کاشمر در پایان عدم حمایت از بافندگان و فروشندگان را از مهمترین مشکلات پیش‌روی دانست و اعلام کرد: این بی‌توجهی‌ها موجب شده فرش کاشمر که زمانی حرف‌های بسیاری برای گفتن داشت امروز به عرصه فراموشی سپرده شود.